तेहरान — इरानको अत्यन्तै गोप्य परमाणु केन्द्र फोर्डोमा असामान्य चहलपहल देखिएपछि अमेरिकाले त्यसमा हवाई आक्रमण गरेको अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमहरूले जनाएका छन्।

उपग्रह तस्वीरहरूका अनुसार जुन १९ र २० मा तेहरानदेखि १२० किलोमिटर दक्षिणपश्चिममा अवस्थित फोर्डो केन्द्र नजिक सयौँ ट्रक, बुलडोजर र अन्य सवारी साधनको गतिविधि देखिएको थियो। फोर्डो भूमिगत सैन्य संरचना भएको संवेदनशील स्थल हो, जुन समुद्री सतहबाट ८०–९० मिटर मुनि पहाडभित्र निर्माण गरिएको छ।

विशेषगरी जुन १९ मा १६ वटा कार्गो ट्रकहरू सुरुङ प्रवेशद्वारमा पुगेका थिए भने अर्को दिन ती ट्रकहरू एक किलोमिटर उत्तरपश्चिमतर्फ सारिएको देखिएको थियो। त्यसै दिन थप ट्रक र बुलडोजरहरू मुख्य सुरुङअगाडि देखिएको पुष्टि गरिएको छ।

‘हत्तारमा गरिएको निर्णय’

जुन २० मा अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले इरानमाथि सम्भावित आक्रमणबारे निर्णय लिन दुई हप्ताको समय मागेका थिए। तर, त्यसको दुई दिनमै अमेरिका आक्रमणमा उत्रियो।

इरानले परमाणु सामग्री अन्यत्र सार्न सक्ने आँकलनसहित अमेरिकाले कारबाही अघि बढाएको बताइएको छ। अमेरिकी अधिकारीहरूको दाबीअनुसार उपग्रह तस्वीरहरूमा देखिएको गतिविधि आक्रमणको प्रमुख आधार बनेको हो।

तीन परमाणु केन्द्रमा हमला

आइतबार बिहान अमेरिकाले आफ्ना बी–२ स्टेल्थ बमवर्षक विमानमार्फत इरानका तीन परमाणु केन्द्र—फोर्डो, नतान्ज र इस्फहानमाथि ‘जीबीयु–५७ए/बी म्यासिभ ओर्डनान्स पेनिट्रेटर’ बंकर बस्टर बम प्रयोग गर्दै आक्रमण गरेको हो। यस बमले २०० फिट गहिरो कंक्रीट संरचनामा प्रवेश गरेर विस्फोट गर्न सक्छ।

अन्तर्राष्ट्रिय एजेन्सीहरूका अनुसार यो हमलामा विशेष रूपमा गहिराइमा रहेका संरचनालाई लक्षित गरिएको थियो। फोर्डो केन्द्रमा अघिल्लो समयसम्म ८३.७ प्रतिशत शुद्धता भएको युरेनियम समृद्ध गरिएको थियो, जुन आणविक हतियार निर्माणका लागि आवश्यक स्तर ९० प्रतिशतको नजिक छ।

फ्लाइट ट्र्याकिङ डेटा र अनुमान

सार्वजनिक रूपमा उपलब्ध फ्लाइट ट्र्याकिङ डेटा तथा एअर ट्राफिक कन्ट्रोल अडियोका आधारमा मिसौरीस्थित ह्वाइटम्यान एयरफोर्स बेसबाट दुई बी–२ बमवर्षक विमान प्रशान्त महासागर हुँदै पश्चिमतिर उडेका थिए। ती विमानहरू आइतबार बिहान पश्चिम एशियामा पुगेको हुन सक्ने अनुमान छ। यद्यपि आक्रमण युरोप वा डिएगो गार्सियास्थित संयुक्त अमेरिकी–बेलायती बेसबाट भएको हुन सक्ने सम्भावनासमेत उल्लेख गरिएको छ।

निष्कर्ष

फोर्डो केन्द्रमा देखिएको असामान्य गतिविधि र त्यसपछिको अमेरिकी आक्रमणले इरान-अमेरिका तनाव पुनः चर्काउने संकेत देखिएको छ। अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले यस घटनालाई गम्भीर रूपमा लिएको छ भने इरानको प्रतिक्रिया पर्खिन बाँकी छ।